مناسبات دولت و جامعه از دیدگاه جامعهشناسی
Authors
abstract
مقاله حاضر در تحلیلی نظری، مناسبات و تعامل بین دولت و جامعه را مورد بررسی قرار میدهد. در رویکردی جامعهشناسانه، شکاف یا فاصله دولت از جامعه مسألهای اساسی بشمار میآید و در تحلیل نقش دولت در تحول صنعتی بر این نکته تأکید شده است که نوع مناسبات دولت و جامعه تعیینکننده نوع نقش آن خواهد بود و چگونگی مشارکت و نوع استقلال و اتکا آنها اهمیت دارد. به منظور شناخت این روابط، تحلیل نهاد دولت از نظر ساختار درونی و نوع ارتباط آن با گروههای اجتماعی و تأثیر متقابل آنها محور اصلی این مقاله است. مفهوم دیوانسالاری وبری و شاخصهای ویژه آن معرف ساخت درونی دولت است و گروههای اجتماعی و بخش کارآفرین معرف ساختار اجتماعی تلقی گردیدهاند. نظریههای کنترل اجتماعی (میگدال، 1988)، همزیستی بین دولت و کارآفرین (وید،1990) و ماهیت دولت رانتییر (ببلاوی و لوسیانی، 1987) در تبیین تحولات صنعتی و اجتماعی مورد توجه قرارگرفته است. استقلال دولت از جامعه و رهایی آن از فشارهای ویژهنگر برخی از گروههای اجتماعی و پیوند استوار آن با ساختار اجتماعی و تعقیب منافع ملی در نظریه «استقلال متکی به جامعه» با همان ادبیاتی که اوانز (استاد جامعهشناسی دانشگاه برکلی آمریکا) مطرح کرده مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به «پروژههای مشترک» به عنوان محور هماهنگی و تعامل بین گروههای اجتماعی کارآفرین و دولت اهمیت داده شده و در نهایت با ملاحظه همه امکاناتی که نظریه مذکور برای تحلیل رابطه دولت و جامعه فراهم میکند، به محدودیتهای این رویکرد در بررسی رابطه دولت رانتییر و گروههای کارآفرین در ایران اشاره گردیده است.
similar resources
نسبت سنجی مناسبات قدرت، دولت و جامعه در ایرانِ پیشامدرن
مقالهی حاضر با بهرهگیری از روش جامعه شناسی تاریخی و جامعه شناسی معرفت تلاش میکند به روابط قدرت میان جامعه و دولت در ایران پیش از ظهور دولت پهلوی بپردازد. سروران اجتماعی قدرتمند نظیر خاندان سلطنتی و منسوبین آنها، روحانیون، بزرگ مالکان زمیندار، تجار و بازاریان و در نهایت رؤسای ایلات و خوانین محلی که از توان کنترل و تنظیم بسیار بالایی در جامعه برخوردار بودند، جامعه ایران را تارمانند ساخته بو...
full textتأثیر نوسان بهای نفت بر مناسبات دولت و جامعه
نوسان بهای نفت در دورۀ ریاست جمهوری آقایان سید محمد خاتمی و محمود احمدینژاد، آثار و تبعات بسیاری در عرصههای مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داشته است. پایین بودن بهای نفت در دورۀ اول ریاست جمهوری آقای خاتمی، باعث نوعی خِردگرایی در تصمیمات دولت شد و نتایجی همچون ایجاد حساب ذخیرۀ ارزی، شتاب در برنامۀ خصوصیسازی را به همراه داشت .اما متأسفانه در مرحلۀ دوم ریاست جمهوری آقای خاتمی با افزایش بهای نفت...
full textجهانی شدن و مناسبات دولت – جامعه در مصر
پژوهش حاضر تلاش دارد به این پرسش اساسی پاسخ دهد که فرایند جهانی شدن در چند دهه گذشته آیا اصولاً تأثیری بر رابطه دولت و جامعه در مصر داشته است و اگر پاسخ مثبت است این آثار به چه صورت بوده و اگر پاسخ منفی است، چرا فرایند جهانی شدن نتوانسته است تأثیری بر این رابطه برخلاف دیگر کشورها بر جای بگذارد؟ فرضیهای که در پاسخ به این پرسش طراحی شده این است که بهخاطر مقاومت شدید دولت و نخبگان سیاسی مصر در ب...
full textجامعه ی قدرتمند ، دولت ضعیف تبیین جامعه شناختی مناسبات دولت- جامعه در ایران عصر قاجار
با این فرض که رفتار و کنش بازیگران اجتماعی و همچنین نوع تصور قدرت در سطح زندگی اجتماعی بر رفتار سیاسی دولت و چگونگی سازماندهی حیات سیاسی تاثیر گذار می باشد در آن صورت می توان پذیرفت که فهم ماهیت و عملکرد دولت در هر جامعه ای به فهم ساختار جامعه ای که دولت تنها بخشی از آن محسوب می گردد ارتباط تنگاتنگی دارد. در مقاله حاضر بر آنیم تا با استفاده از یک الگوی نظری معطوف به تحلیل تجربی و با تاکید بر را...
full textجامعه ی قدرتمند ، دولت ضعیف تبیین جامعه شناختی مناسبات دولت- جامعه در ایران عصر قاجار
با این فرض که رفتار و کنش بازیگران اجتماعی و همچنین نوع تصور قدرت در سطح زندگی اجتماعی بر رفتار سیاسی دولت و چگونگی سازماندهی حیات سیاسی تاثیر گذار می باشد در آن صورت می توان پذیرفت که فهم ماهیت و عملکرد دولت در هر جامعه ای به فهم ساختار جامعه ای که دولت تنها بخشی از آن محسوب می گردد ارتباط تنگاتنگی دارد. در مقاله حاضر بر آنیم تا با استفاده از یک الگوی نظری معطوف به تحلیل تجربی و با تاکید بر را...
full textبی ثباتی سیاسی در دوره مشروطه از منظر مناسبات بین دولت و جامعه
نوشتار حاضر به توضیح چرایی و چگونگی وقوع مکرر بیثباتیهای سیاسی و عدم تداوم دولت نوپدید مشروطه از منظر رابطه بین جامعه و دولت میپردازد. برای این منظور، در ابتدا به بررسی ویژگیهای جامعه و دولت و سپس با استمداد از رویکرد نهادگرایی میگدال نشان داده است که چگونه نهادها و نیروهای اجتماعی این دوره جهت کسب حق تعیین «قواعد» و قدرت انحصاری «کنترل اجتماعی»، دولت مشروطه را به میدان کشمکش و گاه با ائتلا...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
نامه علوم اجتماعیPublisher: دانشکده علوم اجتماعی
ISSN -
volume 30
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023